Từ xưa đến nay, thơ trào phúng luôn là một thể loại độc đáo rất được nhiều độc giả yêu thích, vì lời thơ dù kín đáo, bóng bẩy nhưng chứa đựng yếu tố châm biếm, cười nhạo, mỉa mai và phóng đại, nhằm phê phán những hiện tượng tiêu cực, lỗi thời và xấu xa trong xã hội. Hãy cùng iSmartKids điểm qua một số bài thơ trào phúng hay của các nhà thơ nổi tiếng Việt Nam để có thêm nhiều trải nghiệm thú vị bạn nhé!

Một số bài thơ trào phúng của Nguyễn Khuyến
Nhà thơ Nguyễn Khuyến được coi là một trong những hình tượng lớn của thơ trào phúng. Với ngòi bút sắc bén, ông đã chỉ trích và chế giễu những tệ nạn và hủ tục trong xã hội thời đó.
Lời Gái Goá
Chàng chẳng biết gái này gái goá,
Buồn nằm suông, suông cả áo cơm.
Khéo thay cái mụ tá ươm.
Đem chàng trẻ tuổi ép làm lứa đôi.
Chàng tuổi trẻ chơi bời quên nhọc,
Gái già này sức vóc được bao?
Muốn sao, chiều chẳng được sao.
Trước tuy sum họp, sau nào được lâu?
Lấy chồng vốn nhờ câu ăn mặc,
Chẳng ngờ rằng đói rách hổ ngươi;
Vốn xưa cha mẹ dặn lời,
Tư bôn lại phải kẻ cười người chê.
Hỡi mụ hỡi, thương chi thương thế?
Thương thì hay, nhưng kế chẳng hay.
Thương thì gạo vải cho vay,
Lấy chồng thì gái goá này xin van!
Muốn Lấy Chồng
Bực gì bằng gái trực phòng không?
Tơ tưởng vì chung một tấm chồng.
Trên gác rồng mây ngao ngán đợi,
Bên trời cá nước ngẩn ngơ trông.
Mua vui, lắm lúc cười cười gượng,
Giả dại, nhiều khi nói nói bông.
Mới biết có chồng như có cánh,
Giang sơn gánh vác nhẹ bằng lông.
Chợ Đồng
Tháng chạp hai mươi bốn chợ Đồng,
Năm nay chợ họp có đông không ?
Dở trời, mưa bụi còn hơi rét.
Nếm rượu, tường đền được mấy ông ?
Hàng quán người về nghe xáo xác,
Nợ nần năm hết hỏi lung tung.
Dăm ba ngày nữa tin xuân tới.
Pháo trúc nhà ai một tiếng đùng.
Cua Chơi Trăng
Vằng vặc đêm thu ánh xế chừng,
Ham thanh, cua mới muốn chơi trăng.
Nghiêng mai lách ngược qua dòng biếc,
Ghé yếm bò ngang nhởn bóng hằng.
Cung quế chờn vờn hương mới bén,
Vườn đào thoang thoảng gió như nâng.
Một mai cá nước cua vui phận,
Trăng muốn tìm cua, dễ được chăng?

Một số bài thơ trào phúng của Hồ Xuân Hương
Khi nói đến một số bài thơ trào phúng, chúng ta không thể bỏ qua thơ của Hồ Xuân Hương. Thời bà, rất hiếm người phụ nữ dám dùng ngòi bút sắc sảo để chỉ trích và châm biếm các vấn đề xã hội, nhằm tranh đấu cho những quyền cơ bản của con người.
Khóc Tổng Cóc
Hỡi chàng ôi hỡi chàng ôi,
Thiếp bén duyên chàng có thế thôi.
Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé,
Nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi.
Vịnh cái quạt II
Mười bảy hay là mười tám đây
Cho ta yêu dấu chẳng dời tay.
Mỏng dày từng ấy, chành ba góc
Rộng hẹp dường nào, cẵm một cay
Càng nóng bao nhiêu thời càng mát,
Yêu đêm chưa phi lại yêu ngày.
Hồng hồng má phấn duyên vì cậy.
Chúa dấu vua yêu một cái này.
Không chồng mà chửa
Cả nể cho nên hóa dở dang,
Nỗi niềm chàng có biết chăng chàng
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc
Phận liễu sao đà nảy nét ngang.
Cái nghĩa trăm năm chàng nhớ chửa?
Mảnh tình một khối thiếp xin mang.
Quản bao miệng thế lời chênh lệch,
Không có, nhưng mà có, mới ngoan!
Đánh đu
Bốn cột khen ai khéo khéo trồng,
Người thì lên đánh, kẻ ngồi trông.
Trai du gối hạc khom khom cật,
Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng.
Bốn mảnh quần hồng bay phấp phới,
Hai hàng chân ngọc duỗi song song.
Chơi xuân đã biết xuân chăng tá,
Cọc nhổ đi rồi, lổ bỏ không!
Chế sư
Oản dâng trước mặt dăm ba phẩm
Vãi nấp sau lưng sáu bảy bà.
Khi cảnh, khi tiu, khi chũm chọe
Giọng hì, giọng hỉ, giọng hi ha.
Một số bài thơ trào phúng của Tú Xương (Trần Tế Xương)
Trần Tế Xương dành phần lớn cuộc đời để sáng tác thơ trào phúng, chủ đề chính của ông thường xoay quanh vấn đề thi cử và những điều ông trực tiếp quan sát và lắng nghe. Ông không ngần ngại chỉ trích những hiện tượng suy đồi trong xã hội, đặc biệt là sự lụy tình trước tiền tài của tầng lớp nho sĩ thời bấy giờ.
Tiếng cười châm biếm của Tú Xương gốc rễ từ những trải nghiệm thực tế của cuộc sống, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho khả năng phán xét của ông và tạo nên nguồn tư liệu độc đáo cho các tác phẩm của ông. Dù tác phẩm của ông chỉ gồm khoảng trăm bài thơ, chúng vẫn chiếm một vị trí quan trọng và đặc biệt trong lịch sử văn học Việt Nam.
Thương vợ
Quanh năm buôn bán ở mom sông,
Nuôi đủ năm con với một chồng.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.
Một duyên, hai nợ, âu đành phận,
Năm nắng, mười mưa, dám quản công.
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc:
Có chồng hờ hững cũng như không!
Thói đời
Người bảo ông điên, ông chẳng điên,
Ông thương ông tiếc hóa ông phiền.
Kẻ yêu người ghét hay gì chữ,
Đứa trọng thằng khinh chỉ vị tiền.
Ở bể ngậm ngùi cơn tới lạch,
Được voi tấp tểnh lại đòi tiên.
Khi cười khi khóc khi than thở,
Muốn bỏ văn chương học võ biền!
Mùa Nực Mặc Áo Bông
Bức sốt nhưng mình vẫn áo bông,
Tưởng rằng ốm dậy hoá ra không!
Một tuồng rách rưới con như bố,
Ba chữ nghêu ngao vợ chán chồng.
Đất biết bao giờ sang vận đỏ?
Trời làm cho bõ lúc chơi ngông!
Gần chùa gần cảnh ta tu quách,
Cửa Phật quanh năm sẵn áo sồng.
Bỡn Tri Phủ Xuân Trường
Tri phủ Xuân Trường được mấy niên
Nhờ trời hạt ấy cũng bình yên.
Chữ “thôi” chữ “cứu” không phê đến,
Ông chỉ quen phê một chữ “tiền”!

Một số bài thơ trào phúng của Tú Mỡ
Tú Mỡ là một nhà thơ trào phúng xuất sắc, là người duy nhất trong dòng thơ này được Nhà nước tôn vinh với Giải thưởng Hồ Chí Minh. Thơ của ông nổi bật với phong cách châm biếm, đả kích sắc sảo. Trong suốt sự nghiệp sáng tác, ông đã để lại một lượng lớn các tác phẩm, ghi dấu ấn sâu đậm trong nền văn học.
Ông trẻ già
Ngược đời! Có lắm hạng “ông ranh”
Đạo mạo làm ra mặt lão thành!
Trước mắt long lanh đôi kính trắng,
Dưới cằm lún phún sợi râu xanh.
Đứng ngồi khệ nệ oai nghiêm giả,
Ăn nói màu mè đạo đức tuênh!
Động hé môi ra là…thở hắt,
Than cho thế thái với nhân tình.
Sư cô ở cữ
Chùa Yên Lạc, phủ Khoái Châu
(Tên sao khéo đặt nên câu hữu tình!)
Có bà sư trẻ xinh xinh,
Tuổi chừng ba chục xuân xanh đang vừa.
Vẻ người bầu bĩnh dễ ưa,
Nõn nà tay ngọc, mởn mơ má hồng.
Tuy duyên lộ vẻ mặn nồng,
Sư bà vẫn muốn hết lòng chân tu.
Nhưng rồi một sáng mùa thu,
Người ta thấy vị ni cô sượng sùng.
Bụng đeo cái trống cà rùng,
Đến nhà thương để tìm phòng khai hoa.
Các ngài Bồ Tát, Thích Ca,
Độ trì phù hộ sư bà trẻ son.
Đẻ ra một cậu sư con,
A Di Đà Phật! Mẹ tròn con vuông.
Đẻ xong từ giã nhà thương,
Gởi con nhà nước lên đường lại tu.
Dốc lòng tu… hú, tu… mu,
Tại miền khoái lạc, cảnh chùa yên vui.
Phật thương rồi cứ quen mùi,
Sẽ năm một, ba năm đôi xòn xòn.
Sinh năm đẻ bảy sư con,
Càng ngày quả phúc càng tròn hơn xưa.
Ngẫm ngày mùng tám tháng tư,
Bụt còn đẻ, nữa là sư?! Ngượng gì!
Khoe lười
Anh em chớ bảo ta lười,
Làm việc cho hay phải thức thời.
Xuân hãy còn chơi cho phỉ chí,
Hạ mà cất nhắc tất nhoài hơi.
Thu sang cảm nguyệt còn ngâm vịnh,
Đông lại hầm chăn tạm nghỉ ngơi.
Chờ đến xuân sang ta sẽ liệu,
Anh em chớ bảo ta lười.
Một số bài thơ trào phúng của nhà thơ hiện đại Việt Nam
Không chỉ giới hạn ở các nhà thơ cổ điển, những nhà thơ thời hiện đại cũng đặc biệt ưa chuộng thể thơ trào phúng. Họ sử dụng ngòi bút nhọn nhạy của mình để tạo ra những tiếng cười chua cay, phản ánh và phê bình các khuyết điểm, thói hư tật xấu trong xã hội hiện nay.
Lừa đảo
Tác giả: Hải Đăng
Nếu một lần bị lừa
Sẽ một lần bớt dại
Nếu thêm một lần nữa
Sẽ một lần cứng cáp
Nếu vài lần bị lừa
Người sẽ lỳ phản ứng
Cảnh giác là nón đỡ
Phòng vệ dần bản năng
Ai chẳng may bị lừa
Sẽ đứng lên bước tiếp
Kẻ lừa, kiếm ăn mãi
Sẽ nhổ râu trong tù.
Đại thầy thuốc bị bắt!
Tác giả: Hải Đăng
Xôn xao chuyện thầy thuốc
Ăn chặn tiền bệnh nhân
Cái án to cột đình
Nâng thiết bị miếng mỏ
Cái quan trọng ông to
To danh hiệu cao quý
Mà lòng dạ hiểm độc
Ngỡ chuyện đùa trần gian
Nghĩ đâm thêm bực tức
Và ngán ngẩm đi thôi
1 tâng 5 sút bóng
Nhận cả đống lương tâm?
Mai ngày ngồi trong khám
Đếm lá rụng vàng rơi
Hỏi bao người khốn khó
Lệ nào rớt quanh đây!
Chuột Khóc Mèo
Tác giả: Đinh Kim Chung
Vào tháng Mão, năm gà, ngày Tý
Chuột tao say bí tỉ rời hang
Nghe tin Mèo đến thiên đàng
Tao không cầm nổi hai hàng lệ rơi
Này mèo hỡi! Mày xơi thịt lắm
Bụng trương phềnh, lại khắm và chua
Mày toàn chén thức ăn thừa
Chê tao vừa nhỏ lại vừa bị hôi
Đời chuột quả là đời vô phước
Tuổi thọ luôn phụ thuộc vào mày
Rất may thời thế đổi thay
Chứ không chắc chắn là mày nuốt tươi
Mày được sống với người, với chủ
Đôi khi còn được ngủ chung chăn
Được coi võ thuật khỏa thân
Còn tao chui lủi khó khăn cực kỳ
Mày hay dọa tao thì mất mật
Giải phẫu tao đúng thật có đâu
Cũng may không bọn nhà giàu
Nó ngâm mật với rượu màu càng toi
Mày không sợ thiệt thòi chi cả
Chỉ là phim hoạt họa buồn gì
Mèo Tôm sợ chuột Jery
Còn trong thực tế mày đì chết luôn
Loài người mỗi lúc buồn, lúc khổ
Họ thường xơi “tiểu hổ” rượu ta
Tìm mày họ mổ phanh ra
Thân người cho lắm, chết bà mày chưa!
Tao rất sợ ngày xưa trở lại
Đói thối mồm lấy cái chi xơi?
Rồi mày lại chén chuột thôi
Khóc mày nhưng bụng mừng ơi là mừng!
Phố Mộ
Tác giả: Đinh Kim Chung
Một bữa về quê nắng xế tà
Qua vùng lạnh lẽo cánh đồng ma
Khói nhang quạnh quẽ ơ thờ khói
Phố mộ lom khom những cụ già
Lạnh gáy hồn ai cứ rập rình
Cánh đồng ma chắc đã nhiều linh
Người dương dẫu khổ, người âm sướng
Những dãy mồ hoang mới trở mình
Có mộ người khôn họ bảo rồ
Do hồi chửa chết chống tham ô
Bởi thua nghĩ quẩn lao đầu hố
Ôm hận ngàn thu xuống đáy mồ!
Mộ kẻ làm quan nổi một thời
Nhưng vì muốn giết bỏ bầy dơi
Tự nhiên đổ bệnh u phình tướng
Dại quá! Cành que lại chống giời
Có mộ chàng trai khỏe cực kỳ
Nhưng nghiền thuốc phiện mới làm bi
Tự dưng máu dãi sùi ra mép
Nhớ bậu mà không kịp nói gì
Phía mộ hai thằng bố đại gia
Xây to khủng khiếp tựa như nhà
Tậu xe phân khối đua đường hẹp
Húc phải xe bồn đứt cổ ra
Có cặp tình nhân tưởng vĩnh hằng
Gia đình chê hộ đối môn đăng
“Đồi thông hai mộ” quàng tay hát
Lên tận tầng 5 nhảy cái ngoằng
Mộ mấy học sinh bởi đến trường
Nhưng cầu không có nghĩ mà thương
Lội sông lũ cuốn nên hà bá
Lấy thủy cung thay chốn học đường
Có mộ non vừa mới lắp xong
Trạm y tế xã họ tiêm phòng
Trẻ đang khỏe mạnh lăn đùng ngáp
Kết luận lâm sàng bệnh mới vong
Phố mộ giờ đây ít cụ già
Quê nghèo họ bảo giống làng ma
Đồ buôn bán chạy thu lời nhất
Có lẽ là… xôi với thịt gà…
Trên đây là một số bài thơ trào phúng hay của các nhà thơ nổi tiếng Việt Nam. Hy vọng sẽ giúp bạn có những phút giây thư giãn nhẹ nhàng và cảm xúc khó quên. Nếu thấy bài viết hữu ích thì đừng quên chia sẻ ngay nhé!