Khen trẻ thế nào cho đúng và những điều cha mẹ cần biết?

Khen ngợi đúng cách không chỉ làm trẻ cảm thấy phấn khích và vui vẻ, mà còn là một hình thức thưởng tinh thần vô giá, thúc đẩy trẻ nỗ lực đạt được những thành tích xuất sắc, trẻ nhận biết những việc làm tốt để tiếp tục phát huy, cũng như những hành động nên tránh. Tuy nhiên, nếu khen ngợi không phù hợp có thể dẫn đến việc trẻ trở nên kiêu ngạo, dễ chán nản khi gặp thất bại, thiếu động lực và tự tin một cách thái quá trong mọi hoạt động. Vậy khen trẻ thế nào cho đúng? Mời bạn đọc ngay bài viết dưới đây để tìm câu trả lời nhé!

Khen con khi nào?

Khen ngợi phù hợp với độ tuổi và hành vi của trẻ là rất quan trọng. Chẳng hạn, khi trẻ từ 3 đến 5 tuổi giúp bố mẹ làm các công việc nhà đơn giản, bố mẹ nên khen ngợi những nỗ lực đó. Khi trẻ lớn hơn và đạt thành tích tốt trong học tập, bố mẹ cũng nên dành lời khen để khích lệ trẻ tiếp tục phấn đấu và học tập tích cực.

Đồng thời, bố mẹ nên khen ngợi những hành vi mà mình mong đợi ở con. Ví dụ, nếu muốn con chăm chỉ làm việc nhà hơn, bố mẹ có thể khen ngợi: "Wow, con quét nhà thật tốt. Con có thể giúp bố mẹ giặt quần áo giỏi như vậy không?" Một lời khen kết hợp với một thách thức nhỏ sẽ thúc đẩy trẻ hăng hái hơn trong việc đạt được các mục tiêu lớn hơn.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen chi tiết các hành động, hành vi, thái độ tốt của con

Bố mẹ nên khen ngợi con khi con thể hiện những hành vi và thái độ tích cực. Bố mẹ cần đưa ra những lời khen ngợi cụ thể để khích lệ, như: “Hôm nay con đã làm một việc rất tốt là giúp mẹ quét nhà. Mẹ rất tự hào về con!”

Hơn nữa, bố mẹ nên khen ngợi quá trình thực hiện của con, không chỉ dựa vào kết quả cuối cùng. Ví dụ, nếu con cải thiện được thành tích học tập nhờ sự cố gắng và nỗ lực, bố mẹ nên nhấn mạnh điều đó thay vì chỉ chú ý đến điểm số.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen đúng lúc

Một lời khen đúng lúc có thể tạo động lực lớn cho trẻ. Ví dụ, khi trẻ đang cố gắng giải quyết một bài tập khó và cảm thấy nản lòng, một lời động viên như: “Con hãy cố lên, mẹ tin con sẽ làm được” sẽ giúp trẻ tìm lại được sự tự tin để tiếp tục làm bài.

Sau khi trẻ đã cố gắng, việc khen ngợi ngay lập tức sẽ là một sự khích lệ quan trọng, ghi nhận nỗ lực của trẻ. Lời khen này đến đúng lúc khi trẻ cần động lực để tiếp tục tin vào bản thân. Việc khen ngợi kịp thời với trẻ mầm non sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn vào chính mình.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen đúng việc

Mỗi đứa trẻ đều thích được khen ngợi, nhưng không phải mọi hành động đều nên nhận lời khen. Khen ngợi quá thường xuyên cho các công việc hàng ngày có thể trở nên nhàm chán. Ba mẹ không nên khen ngợi một cách tùy tiện chỉ vì nghĩ rằng lời khen là có ích.

Lời khen cũng không nên cảm thấy miễn cưỡng, và khen quá mức có thể khiến trẻ cảm thấy mình đã làm đủ và không cần cố gắng hơn nữa. Chẳng hạn, nếu trẻ chơi phóng phi tiêu và chưa trúng tâm, thay vì nói “Con giỏi quá”, ba mẹ nên khuyến khích: “Mẹ thấy con sắp trúng rồi đấy, hãy cố gắng phóng tiếp và ngắm cho kỹ hơn nào”, điều này sẽ thúc đẩy trẻ hiệu quả hơn.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen đúng nơi, đúng chỗ

Việc thường xuyên khen ngợi trẻ ở nơi công cộng có thể khiến trẻ nghĩ rằng "mình là nhất", trở nên ít hòa đồng với bạn bè và dần bị cô lập. Ba mẹ không nên khen ngợi con bằng cách so sánh với bạn bè khi có mặt các bạn, vì điều này có thể tạo ra tư tưởng hơn thua và làm trẻ khó tiến bộ. Lời khen dành cho trẻ mầm non cần được thực hiện một cách khéo léo để tránh khiến trẻ tự ti hoặc tự cao.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen một cách chân thành và trung thực

Sự yêu thương và chân thành từ ba mẹ khi khen ngợi là điều mang lại hạnh phúc cho trẻ. Trẻ có thể cảm nhận được sự chân thành qua ánh mắt, thái độ và giọng nói của ba mẹ, đồng thời học cách đối xử chân thành và tôn trọng mọi người xung quanh.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Tránh khen ngợi so sánh

Việc khen trẻ mầm non bằng cách so sánh với người khác có thể nhanh chóng tạo ra động lực, nhưng về lâu dài không mang lại hiệu quả tốt. Trẻ sẽ trở nên háo thắng và ganh đua không ngừng.

Khi chiến thắng trở thành nguồn động lực chính, trẻ sẽ dễ mất động lực và cảm thấy chán nản khi thua cuộc. Thay vào đó, ba mẹ nên so sánh trẻ với chính mình trong quá khứ. Ví dụ: “Một tháng trước, con chỉ mới đọc được bảng chữ cái, mà nay đã thuộc lòng cả bài thơ rồi, con đã tiến bộ rất nhiều.”

Khen trẻ thế nào cho đúng: Khen việc thật, không khen tính cách

Câu "Ngoan quá!" là một ví dụ điển hình của việc "khen tính cách", và phụ huynh thường vô tình sử dụng câu này quá nhiều. Tuy nhiên, "ngoan" là một khái niệm rất mơ hồ. Nếu trẻ thường xuyên nhận được những lời khen quá mức như vậy, điều đó có thể trở thành áp lực cho con.

Người lớn cũng tương tự, khi lãnh đạo thường xuyên khen ngợi, ban đầu có thể cảm thấy tự hào, nhưng dần dần sẽ cảm thấy áp lực và thậm chí có thể không muốn cố gắng hết mình để tìm cơ hội nghỉ ngơi.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Luôn để lại cảm xúc tích cực

Đôi khi chúng ta cố gắng khen ngợi hoặc khích lệ nhưng lại vô tình kết thúc bằng một câu khiến người được khen cảm thấy khó chịu. Ví dụ: “Hôm nay con đã quét nhà, con ngoan lắm! Giá như ngày nào con cũng chăm chỉ như hôm nay thì tốt biết mấy.” Lời nhận xét ban đầu rất tích cực, nhưng khi chuyển sang giọng chỉ trích hoặc nhắc lại những hành vi tiêu cực trong quá khứ, những cảm xúc tích cực sẽ nhanh chóng biến mất.

Khen trẻ thế nào cho đúng: Tránh khen ngợi quá mức

Ba mẹ không cần khen ngợi những việc quá nhỏ nhặt. Nếu được khen, trẻ có thể cảm thấy không vui vì nghĩ rằng ba mẹ chỉ đánh giá cao những việc nhỏ bé, không tin tưởng vào khả năng của mình. Việc khen ngợi như vậy cũng có thể khiến trẻ tự ái. Lời khen sau khi hoàn thành một việc khó khăn sẽ mang lại niềm hạnh phúc và động lực lớn hơn cho trẻ.

Mong rằng với những chia sẻ trên của iSmartKids sẽ giúp ba mẹ biết cách khen trẻ thế nào cho đúng để tạo động lực giúp bé phát triển tốt hơn. Hãy truy cập website iSmartKids thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nhé!