Tuổi nổi loạn là bao nhiêu tuổi? Cách dạy con tuổi nổi loạn

Khi bước vào giai đoạn tuổi dậy thì, trẻ em thường trải qua những thay đổi không chỉ về ngoại hình mà còn về tâm lý.  Đối mặt với con cái ở độ tuổi này, nhiều cha mẹ thường cảm thấy lo lắng. Do đó, việc nuôi dưỡng, rèn luyện và xây dựng kỷ luật, tâm lý cho trẻ cần được quan tâm qua từng giai đoạn. Vậy tuổi nổi loạn là bao nhiêu tuổi? Hãy cùng iSmartKids tham khảo ngay bài viết này để giải đáp thắc mắc cũng như cách dạy con tuổi nổi loạn nhé!

1. Tuổi nổi loạn là gì?

Tuổi nổi loạn là một khái niệm trong tâm lý học đề cập đến một giai đoạn cụ thể trong quá trình phát triển của con người. Trong giai đoạn này, trẻ đang trong quá trình phát triển để trở thành người trưởng thành, thường biểu hiện sự ương ngạnh của bản thân mạnh mẽ và đầy tính cách.

Trẻ thường có xu hướng muốn vượt qua các quy tắc và thoát khỏi sự ràng buộc của các khuôn phép, chuẩn mực được xã hội và gia đình áp đặt.

Tâm lý của trẻ thay đổi thường xuyên trong giai đoạn này, với ba cột mốc chính khi trẻ bước vào tuổi nổi loạn: 2 tuổi, từ 7 - 9 tuổi, từ 12 - 15 tuổi. Cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý trước để không bị sốc trước sự thay đổi này.

2. Tuổi nổi loạn là bao nhiêu tuổi?

2 tuổi: Là giai đoạn khi trẻ bắt đầu có ý thức riêng của mình, từ việc trước đó được gọi là "bé ngoan" đột nhiên trở thành "bé quậy", khiến chúng ta cảm thấy bối rối không biết phải xử lý thế nào.

Khi đến độ tuổi từ 7 - 9: Sau khi bước vào giai đoạn tiểu học, trẻ bắt đầu tìm kiếm sự giao tiếp chủ yếu với bạn bè và giáo viên thay vì gia đình và hàng xóm. Trẻ cảm thấy tự tin hơn, có ý muốn tự quyết định và thường muốn thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ, dẫn đến việc thích "cãi lại" người lớn.

Trong thời kỳ từ 12 - 15 tuổi: Thời kỳ dậy thì của trẻ, tâm lý thường không ổn định và đầy biến động. Trẻ thường cảm thấy không tự tin, lo lắng và thất bại, đồng thời có lòng tự tôn mạnh mẽ và quan tâm đến việc bảo vệ hình ảnh của bản thân. Trong giai đoạn này, trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi bạn bè và thường thích thách thức quyền lực của cha mẹ.

3. Biểu hiện khi trẻ bước vào giai đoạn tuổi nổi loạn

Đối đầu và từ chối cha mẹ

Trong giai đoạn nổi loạn, một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của trẻ là sở thích thách thức quyền lực của cha mẹ và đối đầu với họ, thường bằng cách sử dụng các kỹ thuật như "nói ngược" và "mâu thuẫn" để thể hiện cảm xúc và ý kiến của mình.

Bạn có bao giờ gặp tình huống khi bạn nói một câu, con trả lại bạn với mười câu; và càng cấm con làm điều gì đó, con lại càng muốn làm, hoặc con từ chối tham gia cùng gia đình và thích một mình, giả vờ không liên quan đến bạn chưa? Đây là những hành vi mà trẻ thể hiện khi đối đầu với cha mẹ trong giai đoạn này.

Thường chửi tục

Sở thích chửi tục là một đặc điểm dễ nhận biết khác của trẻ khi bước vào giai đoạn nổi loạn, và điều này thường làm cho cha mẹ cảm thấy lo lắng nhất.

Hành vi này của trẻ không phải là do họ thực sự muốn sử dụng ngôn từ tục tĩu, mà thực tế là chúng muốn chứng minh rằng mình không còn là trẻ con nữa. Chúng muốn thể hiện sự "chín chắn" bằng cách bắt chước cử chỉ và cách diễn đạt của người lớn. Chúng cảm thấy mình rất "ngầu" khi làm như vậy.

Thiếu kiên nhẫn và dễ nổi nóng

Một số trẻ có thái độ giống như những con thú nhỏ đã bị nhốt trong lồng suốt một thời gian dài và sắp được thả ra tự do. Họ trở nên bồn chồn và không kiên nhẫn khi phải đối mặt với cuộc trò chuyện của cha mẹ, thậm chí là xen ngang vào cuộc trò chuyện và chọn cách bỏ đi giữa chừng.

Hơn nữa, nếu không được như ý muốn, họ sẽ thể hiện sự chống đối một cách rõ ràng. Nếu cha mẹ cũng căng thẳng và áp dụng biện pháp nghiêm khắc, có thể dẫn đến "cuộc đối đầu" giữa cha mẹ và trẻ.

Tự đưa ra quyết định cho bản thân

Khi con bước vào giai đoạn nổi loạn, chúng thường không tìm kiếm sự giúp đỡ từ cha mẹ khi gặp khó khăn. Thay vào đó, chúng cảm thấy suy nghĩ của cha mẹ là cổ hủ và lạc hậu, tin rằng suy nghĩ của chính mình là đúng hơn.

Trẻ từ 12 đến 16 tuổi đã có cái nhìn tổng quan về cuộc sống và giá trị của bản thân, không còn coi mình là những đứa trẻ mà chỉ có cha mẹ.

Với ý thức độc lập ngày càng cao, chúng cảm thấy mình đã trưởng thành và muốn chứng minh điều đó cho cha mẹ thấy, mong muốn được khen ngợi và sự công nhận, đồng thời muốn thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ.

4. Cách dạy con tuổi nổi loạn và cãi lại cha mẹ

Học cách cảm thông và nhìn nhận vấn đề theo quan điểm của trẻ

Cha mẹ thường cho rằng họ là người lớn có nhiều kinh nghiệm hơn, do đó trẻ con không biết gì nên phải tuân theo lời dạy của họ. Tuy nhiên, quan điểm này hoàn toàn không chính xác. Phụ huynh không phải lúc nào cũng đúng, và trẻ con cũng không phải lúc nào cũng sai.

Có thể một vấn đề chỉ là sự khác biệt trong góc nhìn giữa hai thế hệ. Ép buộc con phải tuân theo chỉ khiến cho trẻ có xu hướng phản kháng nhiều hơn. Trong quá trình dạy dỗ con cái, cha mẹ nên học cách thông cảm, lắng nghe và suy nghĩ từ quan điểm của trẻ. Chỉ khi đó, con mới cảm nhận được tình yêu thương và sự quan tâm của cha mẹ, cũng như hiểu rằng cha mẹ đang cố gắng thấu hiểu và muốn giúp đỡ mình.

Yêu thương và quan tâm trẻ

Khi con cảm nhận được tình thương từ cha mẹ, chúng thường sẽ tự suy nghĩ lại hành động của mình. Hãy tạo cơ hội cho con có thời gian và không gian để suy nghĩ về những gì đã làm. Mặc dù con có thể cãi lại cha mẹ, nhưng thực tế, chúng cũng đang cảm thấy buồn bã. Do đó, cha mẹ nên thường xuyên nói với con rằng "ba mẹ yêu thương con", để trẻ biết rằng họ luôn được yêu thương và quan tâm.

Cho trẻ thấy hậu quả của hành vi và mong đợi sự tôn trọng

Khi con đã bình tĩnh hơn, hãy cùng nhau phân tích xem hành vi cãi trả của con sai ở điểm nào và đúng ở điểm nào. Nếu con đưa ra một quan điểm đúng, cha mẹ cũng nên dũng cảm thừa nhận.

Mọi người đều mong muốn được đánh giá cao, và trẻ con cũng không phải là ngoại lệ. Nếu bạn thấy con bắt đầu tỏ ra hối lỗi và thể hiện ý định cải thiện, hãy ôm con. Đó là cách hiệu quả nhất để giảm bớt sự nổi loạn của con.

Không quát mắng con

Khi cảm thấy tức giận, cha mẹ thường có thể tỏ ra gay gắt và lớn tiếng mắng mỏ con. Trong khi đó, đứa trẻ cũng có thể gắng sức phản kháng mạnh mẽ, làm cho tình huống trở nên căng thẳng và khó giải quyết hơn.

Do đó, việc la hét, mắng mỏ hoặc sử dụng ngôn từ tiêu cực không phải là cách giải quyết tốt trong tình huống này. Thay vào đó, cha mẹ nên sử dụng những lời nói nhẹ nhàng, có thể hạ thấp vị trí của mình xuống cùng độ cao với con, và nói chuyện trực tiếp với con. Bằng cách này, con sẽ cảm nhận được rằng mình đang được đối xử và tôn trọng.

Thay đổi cách giao tiếp

Nếu trẻ vẫn kiên quyết trong việc tranh cãi với cha mẹ, phụ huynh có thể áp dụng những phương pháp khác để chuyển hướng sự chú ý của trẻ vào vấn đề hiện tại.

Phụ huynh có thể quyết định rời khỏi tình huống để giúp con bình tĩnh lại, hoặc sử dụng các phương tiện tinh tế khác như đề nghị cho con về việc gì làm vào tối nay, hoặc cuối tuần có muốn tham gia hoạt động gì.

Bằng cách này, cha mẹ đang lợi dụng cách thức tinh tế để đánh lạc hướng sự tập trung của trẻ từ cảm xúc tiêu cực sang những suy nghĩ tích cực hơn, giúp con bình tĩnh lại và suy nghĩ lại hành vi của mình.

Tránh trực tiếp ra lệnh cho con

Một số phụ huynh có cho rằng con cái của họ vẫn còn trẻ con và không đánh giá cao ý kiến của chúng, thường áp đặt quyết định trực tiếp và buộc con phải tuân theo ngay cả khi chúng phản đối.

Cách hành xử tùy tiện và thiếu sự tôn trọng này của cha mẹ ngày càng làm cho con cái cảm thấy xa lạ. Thay vì chấp nhận, con cái sẽ cảm thấy cần phải bảo vệ quan điểm của mình, dẫn đến sự chống đối với cha mẹ ngày càng tăng.

Thay vì ra lệnh, bạn có thể đề xuất ý kiến cho con, tạo ra những cuộc trò chuyện, trao đổi với vai trò bình đẳng để hiểu con hơn, làm giảm khoảng cách giữa cha mẹ và con cái.

Trên đây là bài viết về tuổi nổi loạn là bao nhiêu tuổi và cách dạy con tuổi nổi loạn mà iSmartKids muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng qua bài viết này bạn hiểu hơn về tuổi nổi loạn và có phương pháp giáo dục con ở tuổi nổi loạn tốt nhất nhé!