Trẻ 3 tuổi chậm nói phải làm sao? Cách dạy trẻ 3 tuổi chậm nói

Sự phát triển khả năng nói của trẻ có thể diễn ra ở tốc độ khác nhau, có những mốc quan trọng chung mà trẻ thường đạt được khi đến tuổi 3. Vào thời điểm gần hoặc đủ 3 tuổi, trẻ có thể hiểu và sử dụng được khoảng từ 500 - 900 từ.

Ban đầu, các bé thường bắt đầu bằng những câu ngắn gọn chỉ khoảng 2 - 3 từ, sau đó dần dần tiến triển lên câu có độ dài 4 - 5 từ. Tuy nhiên, có một số trẻ 3 tuổi chậm nói làm ba mẹ lo lắng. Vậy trẻ 3 tuổi chậm nói phải làm sao? Hãy cùng iSmartKids tham khảo ngay nhé!

1. Trẻ 3 tuổi phát triển ngôn ngữ như thế nào?

Khi đạt độ tuổi 3, một đứa trẻ thường có thể:

• Sử dụng khoảng 1000 từ trong ngôn ngữ của mình.
• Tự gọi tên bản thân và cũng biết gọi tên của người khác.
• Có khả năng tạo câu dài từ 3 đến 4 từ và sử dụng các loại từ như danh từ, tính từ và động từ.
• Biết cách đặt câu hỏi.
• Nghe câu chuyện và bắt đầu ghi nhớ chúng.
• Hát một bài hát ngắn hoặc lặp lại một bài đồng dao.

Nhìn chung, ba mẹ hoặc người chăm sóc trẻ từ nhỏ thường là người hiểu rõ nhất những gì trẻ nói. Thông thường, khoảng 50 đến 90% trẻ 3 tuổi nói đủ rõ để người lớn hiểu, bao gồm cả những người không quen biết với trẻ.

2. Phân biệt trẻ chậm nói và chậm phát triển về ngôn ngữ

Thực tế, nói là một hành động vật lý để tạo ra âm thanh và diễn đạt thông qua các từ được phát ra. Có thể bạn chưa biết, trẻ chậm nói và chậm phát triển về ngôn ngữ là hai khái niệm khác nhau:

Trẻ 3 tuổi chậm nói có nghĩa là trẻ gặp khó khăn trong việc phát âm các từ một cách chính xác. Chậm nói không liên quan đến khả năng hiểu và giao tiếp phi ngôn ngữ.

Trong khi đó, trẻ chậm phát triển về ngôn ngữ nghĩa là trẻ có thể phát âm một số từ nhưng không thể kết hợp chúng thành câu có ý nghĩa. Do đó, trẻ chậm phát triển về ngôn ngữ thường gặp khó khăn trong việc hiểu và giao tiếp, cả bằng lời nói hoặc không.

Nhiều ba mẹ thường nhầm lẫn giữa tình trạng chậm nói và chậm phát triển về ngôn ngữ vì cả hai đều làm cho trẻ không thể nói rõ ràng. Tuy nhiên, không cần phải lo lắng quá nhiều. Đa số trẻ chậm nói thường không phải là do vấn đề nghiêm trọng.

3. Biểu hiện của trẻ 3 tuổi chậm nói

Thông thường, vốn từ của trẻ 3 tuổi là tương đối nhiều và trẻ bắt đầu ghi nhớ được những gì mình nghe. Ngược lại, nếu trẻ 3 tuổi chậm nói, bạn có thể phát hiện điều này qua một số dấu hiệu như:

• Bạn gặp khó khăn trong việc hiểu được những gì trẻ nói
• Trẻ không hỏi và không gọi đồ vật, người hoặc bất cứ thứ gì bằng tên gọi
• Trẻ không thể nhớ được những từ đã học
• Vốn từ của trẻ ít hơn so với hầu hết trẻ 3 tuổi khác. Cụ thể, trẻ 3 tuổi chậm nói thường không sử dụng được ít nhất được 200 từ như trẻ có khả năng nói tốt.

4. Nguyên nhân nào khiến trẻ 3 tuổi chậm nói?

Trẻ 3 tuổi chậm nói có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả những yếu tố khách quan và chủ quan. Việc xác định nguyên nhân của vấn đề giúp đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp nhất.

• Vấn đề về vùng miệng: Các vấn đề như dính thắng lưỡi, thắng lưỡi ngắn, hoặc hở hàm ếch có thể gây khó khăn trong việc phát âm, dần dần dẫn đến tình trạng chậm nói.
• Thiếu tương tác và kích thích kỹ năng: Trẻ 3 tuổi chậm nói có thể xuất phát từ việc thiếu sự tương tác và kích thích hàng ngày từ người thân xung quanh.
• Rối loạn ngôn ngữ: Xảy ra khi não bộ không phối hợp một cách nhịp nhàng giữa các giác quan trong miệng như môi, hàm và lưỡi.
• Thính lực kém hoặc mất: Sự yếu kém hoặc mất thính lực có thể làm cho trẻ khó nghe rõ và phát âm, cũng như gây khó khăn trong việc ghi nhớ từ ngữ.
• Vấn đề thần kinh: Các vấn đề như bại não, chấn thương sọ não, loạn dưỡng cơ, hoặc tự kỷ có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ.

5. Trẻ 3 tuổi chậm nói có nguy hiểm không?

Đa số trẻ em thường bắt đầu đi học khi đạt khoảng 2 - 3 tuổi. Trong quá trình cần phải tương tác và giao tiếp nhiều hơn, trẻ 3 tuổi chậm nói thường gặp nhiều khó khăn hơn so với bạn bè cùng trang lứa.

• Ảnh hưởng đến tính cách: Có thể thấy sự hiện diện của các biểu hiện như cáu kỉnh, bực bội, hay ăn vạ do trẻ không thể diễn tả được những điều mình muốn.
• Xuất hiện các tình trạng tiêu cực: Trẻ có thể trở nên kín đáo hơn, ít hòa đồng hơn. Dần dần, trẻ cũng có thể mất đi sự hứng thú trong việc tạo mối quan hệ bạn bè.
• Tác động đến sự phát triển tính cách: Cảm giác tự ti, nhút nhát, thiếu tự tin, và thiếu chính kiến có thể phát triển trong trẻ khi họ gặp khó khăn trong việc giao tiếp.
• Ảnh hưởng đến kiến thức: Trẻ có thể tụt lùi so với các bạn cùng trang lứa, và có thể thiếu đi những kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho việc vào học cấp tiểu học.

6. Trẻ 3 tuổi chậm nói phải làm sao?

Tương tác gia đình đóng vai trò quan trọng đối với khả năng nói của trẻ. Trong thời đại hiện nay, sự phụ thuộc quá mức vào tivi hoặc điện thoại có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và nói của trẻ. Vì vậy, việc tương tác gia đình là cực kỳ quan trọng. Dưới đây là một số cách mà các bậc phụ huynh có thể thử để giúp trẻ 3 tuổi chậm nói cải thiện.

Nói chuyện với bé

Bố mẹ nên thường xuyên tương tác trực tiếp với con. Khi con nghe bạn kể về những hoạt động bằng giọng nói thật, điều này sẽ khuyến khích khả năng giao tiếp của trẻ hơn so với việc nghe âm thanh từ tivi hoặc điện thoại.

Chơi cùng bé

Các hoạt động giải trí cũng là một phương pháp hiệu quả để kích thích khả năng nói của trẻ. Do đó, bố mẹ nên thường xuyên tham gia vào trò chơi cùng con và đặc biệt là chỉ ra và gọi tên các đồ vật hoặc mục tiêu khác nhau. Các trò chơi phù hợp cho trẻ 3 tuổi có thể bao gồm việc nhận biết các bộ phận trên cơ thể, đồ vật, đồ chơi và các loại động vật nuôi.

Đọc truyện cho con nghe

Việc đọc truyện cho trẻ 3 tuổi chậm nói không chỉ giúp phát triển kỹ năng giao tiếp mà còn khuyến khích sự mở rộng vốn từ của chúng. Khi trẻ nghe một câu chuyện, điều này sẽ thúc đẩy việc mở rộng từ vựng của họ.

Hơn nữa, việc đọc truyện cũng giúp trẻ luyện tập kỹ năng nghe và cách phát âm chính xác, tránh bị ngọng. Vì vậy, bố mẹ nên sử dụng sách có hình minh họa để đọc cho con nghe.

Cho bé nghe nhạc và tập hát

Não của trẻ em có khả năng nhận biết mọi sự vật và hiện tượng thông qua các giác quan. Vì vậy, để thúc đẩy sự phát triển của các giác quan, đặc biệt là khả năng nói của con, bố mẹ có thể cho trẻ nghe nhạc. Hãy giúp con nghe nhạc và đồng thời, tập cho con hát những bài hát đơn giản, ngắn và dễ nhớ trong một khoảng thời gian nhất định. Bạn sẽ thấy kết quả ngay sau đó.

Để trẻ tự trình bày

Khi bạn có thể đoán được mong muốn của con nhưng hãy hạn chế việc đáp ứng ngay lập tức. Thay vào đó, khuyến khích trẻ tự diễn đạt những mong muốn đó. Điều này sẽ có lợi cho khả năng nói của con.

Khuyến khích bé nói

Bố mẹ có thể tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với các bạn cùng trang lứa, đặc biệt là những bạn có khả năng nói tốt. Tạo cơ hội cho trẻ được chơi cùng với những bạn này có thể giúp cải thiện khả năng nói của trẻ 3 tuổi chậm nói.

Thường xuyên đặt câu hỏi cho con

Cung cấp cho bé những trò chơi trí tuệ là một cách tốt để khuyến khích khả năng nói của trẻ. Vì vậy, bố mẹ nên thường xuyên đặt câu hỏi và cung cấp cho con những lựa chọn để con có thể trả lời. Tất nhiên, bố mẹ cần chú ý đến con một cách cẩn thận và kiên nhẫn khi trẻ cố gắng tham gia vào cuộc trò chuyện, đặt câu hỏi hoặc trả lời các câu hỏi của bạn.

Nhờ trung tâm hỗ trợ

Nếu các phương pháp trước đó không đem lại hiệu quả, bố mẹ nên xem xét việc đưa trẻ đến các trung tâm hỗ trợ. Đây là những địa điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc cho nhiều đối tượng trẻ đặc biệt, với mong muốn mang lại sự hỗ trợ tốt nhất cho trẻ.

Trung tâm không chỉ tập trung vào việc phục hồi chức năng, chăm sóc, tư vấn và giáo dục cho trẻ, mà còn có các hoạt động tuyên truyền đến gia đình để họ có thêm kiến thức và ngăn ngừa nguy cơ phát triển các rối loạn khác ở trẻ nhỏ.

Dùng ngôn ngữ trị liệu

Ngôn ngữ trị liệu là một phương pháp quan trọng trong việc đánh giá, chẩn đoán, và tạo ra chức năng, cũng như phục hồi chức năng trong lĩnh vực ngôn ngữ và ngữ âm. Ngoài ra, nó cũng cung cấp tư vấn và các phương pháp phòng ngừa cho những người gặp phải các vấn đề như rối loạn về ngôn ngữ, giọng điệu, khả năng giao tiếp linh hoạt, sự nhận thức hoặc vấn đề về nuốt, và những nguyên nhân khác.

Đối với trẻ 3 tuổi chậm nói, ngôn ngữ trị liệu là một công cụ quan trọng để giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp và ngôn ngữ thông qua các buổi học thú vị và đầy hứng thú. Đồng thời, các chuyên gia sẽ thiết lập các mục tiêu học tập cá nhân cho từng trẻ, từng bước giúp trẻ cải thiện kỹ năng giao tiếp tại nhà. Bằng cách can thiệp sớm, trẻ có thể hòa nhập vào xã hội và tương tác với các bạn cùng trang lứa một cách tự tin hơn.

Điều trị các bệnh lý khác

Bố mẹ nên kiểm tra xem có bất kỳ bệnh lý tiềm ẩn nào khác đang ảnh hưởng đến khả năng nói của bé không. Một số bệnh lý tiềm ẩn có thể gây ra vấn đề này như mất thính giác, dính thắng lưỡi, và nếu bé mắc phải những vấn đề này, cần phải tiến hành can thiệp y tế sớm để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.

Lời kết:

Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc trẻ 3 tuổi chậm nói phải làm sao? Cách dạy trẻ 3 tuổi chậm nói mà iSmartKids muốn chia sẻ đến bạn. Ba mẹ đóng vai trò quan trọng trong quá trình này, họ có thể giúp thúc đẩy phát triển ngôn ngữ ở trẻ. Vì vậy, hãy luôn ở bên cạnh để khuyến khích và động viên trẻ từ khi còn nhỏ nhé!