Não trái - Não phải: Ứng dụng trong giáo dục sớm giúp bé thông minh hơn

Theo các chuyên gia, hiện nay có một loạt các phương pháp phát triển não dành cho trẻ em được đánh giá là có thể đem lại nhiều kết quả tích cực trong việc nâng cao khả năng tư duy, sự sáng tạo và trí thông minh. Áp dụng những phương pháp này đúng cách có thể giúp trẻ phát triển một cách toàn diện và tạo ra những lợi thế đáng kể cho tương lai của họ. Vậy não trái não phải có chức năng gì? Hãy cùng iSmartKids tham khảo ngay cách để ứng dụng não trái não phải trong giáo dục sớm giúp bé thông minh hơn nhé!

1. Não trái não phải có chức năng gì?

Bán cầu não trái chịu trách nhiệm xử lý các chức năng như ngôn ngữ, tư duy trừu tượng, viết, tính toán, sắp xếp, phân loại, ghi nhớ từ ngữ và tri giác thời gian. Trong khi đó, bán cầu não phải đảm nhận nhiệm vụ xử lý các khía cạnh như hình ảnh tổng thể, khái niệm không gian, phân biệt hình vẽ, cảm nhận âm nhạc và khả năng bắt chước.

Bên cạnh đó, bán cầu phải cũng góp phần vào các hoạt động như chỉnh thể, tổng hợp, sáng tạo, trực giác chủ quan, tưởng tượng, và thái độ, tình cảm, ý chí của con người. Mặc dù mỗi bên của bán cầu não có chức năng riêng biệt, nhưng chúng luôn hoạt động tương hỗ với nhau.

Việc phát triển cân bằng cả bán cầu não trái và bán cầu não phải được coi là một nguyên tắc quan trọng trong việc phát triển trí tuệ của trẻ. Do đó, việc khuyến khích trẻ em học ngôn ngữ từ khi còn nhỏ, và sau đó tập trung vào việc đọc, viết, tính toán, lý giải và tư duy logic là cần thiết, vì bán cầu não trái thường được sử dụng khá nhiều và phát triển mạnh mẽ trong quá trình này.

2. Não trái hay não phải thông minh hơn?

Mỗi bán cầu não đảm nhận vai trò và trách nhiệm riêng trong cuộc sống của con người. Nếu hiểu và cân bằng sử dụng sự hỗ trợ lẫn nhau của cả hai bán cầu não, bạn hoặc đứa trẻ sẽ phát triển tư duy toàn diện và nhìn nhận được nhiều khía cạnh hơn.

Đứa trẻ cũng sẽ học cách cân bằng khi sử dụng đồng thời cả hai bán cầu não, giúp họ ít rơi vào tình trạng căng thẳng và áp lực. Thấu hiểu điểm mạnh và yếu của con và phát triển những khía cạnh thiếu sót sẽ giúp con khai thác tối đa tiềm năng trí tuệ, không chỉ là lo lắng về việc một bán cầu não thông minh hơn bên kia.

3. Làm sao để phát triển cân bằng não trái não phải cho trẻ?

1. Liên tưởng và thực hành cùng lúc

Cha mẹ nên khuyến khích con tham gia và thậm chí cho phép con giữ vai trò chủ động trong các hoạt động yêu cầu sự tưởng tượng và thực hành đồng thời. Ví dụ, nếu muốn trồng cây trong khu vườn gia đình, bạn có thể dẫn dắt trẻ hình dung trước loại cây muốn trồng và nơi chúng sẽ được trồng.

Đồng thời, khuyến khích trẻ tham gia đóng góp ý kiến. Sau đó, cho phép trẻ thực hiện việc trồng cây và trang trí vườn với những loại cây đã lựa chọn.

Liên kết giữa việc tưởng tượng về vườn cây lý tưởng là nhiệm vụ của bán cầu não phải, trong khi thực hành các bước trồng cây là công việc của bán cầu não trái. Sự kết hợp giữa hai hoạt động này sẽ giúp trẻ phát triển tư duy cân bằng.

2. Trò chơi

Trò chơi cờ bàn không chỉ là hoạt động giải trí phổ biến cho thiếu nhi và gia đình mà còn là một công cụ hữu ích để rèn luyện tư duy cân bằng. Ví dụ, trong trò cờ tướng, người chơi phải hình dung bàn cờ trong đầu, suy tính nước đi của mình và dự đoán nước đi của đối thủ, từ đó kích thích sự sáng tạo, một vai trò của bán cầu não phải.

Đồng thời, họ phải áp dụng những chiến thuật đưa ra các nước đi tuần tự trong thực tế. Ngoài trò chơi cờ bàn, bạn cũng có thể khuyến khích trẻ chơi Rubik. Để giải khối Rubik, trẻ phải sử dụng cùng lúc tay, mắt và não để tư duy và thực hành.

3. Chơi nhạc cụ

Nhiều phụ huynh cho rằng nhạc cụ là một lĩnh vực thuộc nghệ thuật, nên chỉ giúp phát triển tư duy của bán cầu não phải. Tuy nhiên, việc học cách đặt vị trí ngón tay và đọc bản nhạc thực tế đòi hỏi sự tham gia tích cực của bán cầu não trái.

4. Tư duy bằng bán cầu không phải thế mạnh

Nếu bạn nhận thấy rằng con bạn có xu hướng phát triển tư duy của bán cầu não trái nhiều hơn, như thích học Toán, lập kế hoạch, thì hãy khuyến khích con tham gia vào các hoạt động nghệ thuật hoặc yêu cầu sự sáng tạo. Ngược lại, nếu trẻ của bạn có xu hướng mơ mộng, ghi nhớ tốt thông qua hình ảnh, âm thanh, thì hãy khuyến khích con học các môn tự nhiên và tham gia vào trò chơi câu đố tư duy.

5. Tung hứng

Trò tung hứng đòi hỏi sự phối hợp giữa tay và mắt, điều này đồng nghĩa với việc hai bán cầu não phải làm việc cùng nhau. Để tăng độ khó, bạn có thể khuyến khích trẻ ném bóng bằng tay không thuận.

6. Bài kiểm tra màu sắc

Trong lĩnh vực tâm lý học, có một bài kiểm tra được sử dụng để đánh giá khả năng cân bằng của hai bán cầu não, được gọi là "Stroop", được đặt theo tên của nhà tâm lý học người Mỹ, Ridley Stroop.

Yêu cầu của bài kiểm tra là viết tên các màu sắc bằng bút có màu khác nhau. Ví dụ, viết từ "Đỏ" bằng bút mực màu xanh nước biển, từ "Vàng" bằng bút mực màu tím. Trẻ phải liên tục nêu tên màu sắc biểu hiện của từ, thay vì đọc màu của từ đó.

7. Sử dụng tay nghịch

Để sử dụng tay nghịch, hay còn gọi là tay không thuận, não của trẻ phải phát triển những kết nối đồng đều. Điều này cũng sẽ thay đổi thói quen tư duy tập trung vào một bên của não.

8. Giải toán bằng nhiều cách

Việc giải toán bằng một cách mới chỉ kích thích tư duy tập trung vào bán cầu não trái, nhưng nếu trẻ giải bằng nhiều cách khác nhau, họ sẽ phải đưa ra nhiều ý tưởng, từ đó phát triển khả năng sáng tạo. Hoạt động này cũng giúp kết nối hai bán cầu não.

9. Sơ đồ tư duy

Hãy khuyến khích con sử dụng sơ đồ tư duy một cách tích cực. Khi vẽ sơ đồ, trẻ sẽ sử dụng não phải để tưởng tượng và tô vẽ, tạo ra những mô hình đặc sắc, sặc sỡ, kích thích khả năng ghi nhớ. Đồng thời, trẻ cũng sẽ sử dụng não trái để phân loại và sắp xếp nội dung hỗn độn thành các ý chính có tính logic.

Hãy khuyến khích trẻ sử dụng cả hai tay: nhiều phụ huynh có thể cảm thấy lo lắng khi trẻ bị giáo viên chỉ trích vì sử dụng tay trái để cầm bút, và họ có thể băn khoăn về việc đúng/sai trong trường hợp này. Tuy nhiên, hãy bỏ qua những định kiến cũ kỹ, hỗ trợ việc trẻ vận động cả hai tay, giúp kích thích phát triển đồng đều của cả hai bán cầu não.

Hãy khuyến khích trẻ tham gia nhiều trò chơi, không chỉ các trò chơi thông thường, mà còn các hoạt động như nhảy múa, mỹ thuật, âm nhạc, và sử dụng các dụng cụ trực quan khác. Điều này sẽ giúp trẻ khám phá thế giới và tạo tiền đề cho sự thành công trong tương lai.

Hãy động viên trẻ phát triển tư duy sáng tạo bằng cách khuyến khích họ đặt câu hỏi, giúp họ rèn luyện tư duy phản biện và mở rộng kiến thức, bởi lượng thông tin cần thiết cho não phải phát triển nhanh chóng gấp vạn lần so với não trái.

10. Trẻ vừa học vừa chơi với nhiều dạng bài tập kết hợp

Các dạng bài học phối hợp theo độ tuổi như giải mê cung, tô màu, ghi nhớ, tìm điểm khác nhau, suy luận logic, nối từ... đều rất hữu ích cho sự phát triển toàn diện của trẻ trong giai đoạn này.

Ngoài ra, cũng nên khuyến khích trẻ tham gia vào nhiều trò chơi khác nhau. Bên cạnh những trò chơi thông thường, hãy mở rộng phạm vi bằng việc khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động như nhảy múa, hội họa, âm nhạc, và sử dụng các dụng cụ trực quan. Tất cả những hoạt động này sẽ giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh, tạo nền tảng cho thành công trong tương lai.

Vậy là iSmartKids đã chia sẻ đến bạn những thông tin về ứng dụng não trái não phải trong giáo dục sớm giúp bé thông minh hơn. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bố mẹ tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp để trẻ phát triển toàn diện hơn nhé!