Văn hóa đọc là gì? Cách hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non

Văn hóa đọc không chỉ là một thói quen, mà còn là một kỹ năng thiết yếu trong cuộc sống. Nó giúp tiếp thu kiến thức, rèn luyện tư duy và phát triển ngôn ngữ hiệu quả. Việc hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non là rất quan trọng để giúp bé phát triển toàn diện hơn trong cuộc sống. Vậy văn hóa đọc là gì? Làm sao để hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non? Hãy cùng iSmartKids tham khảo ngay bài viết này nhé!

1. Văn hóa đọc là gì?

Văn hóa đọc là đại diện cho cách mà mỗi người, cộng đồng và các cơ quan quản lý xác định và đánh giá hành vi, giá trị và tiêu chuẩn liên quan đến việc đọc. Ba yếu tố chính của ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc bao gồm thói quen, sở thích và kỹ năng đọc.

Ngoài ra, văn hóa đọc còn là một phần của hoạt động văn hóa, vì việc đọc sách không chỉ là cách tiếp thu và quảng bá giá trị văn hóa từ sách mà còn là nền tảng để tạo ra những giá trị mới thông qua sự sáng tạo

2. Ý nghĩa và vai trò của văn hóa đọc là gì?

Văn hóa đọc không chỉ là một phương tiện quan trọng để lan tỏa kiến ​​thức và sự hiểu biết trong xã hội, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng và nhân cách của con người. Một số vai trò quan trọng của văn hóa đọc bao gồm:

Cung cấp tri thức: Sách, báo, và tài liệu là nguồn kiến thức quý báu của nhân loại. Mỗi cuốn sách mang đến những bài học, chia sẻ kiến thức và mở ra những khía cạnh mới trong cuộc sống. Việc đọc sách hàng ngày giúp mở rộng tri thức cá nhân một cách đáng kể.

Cải thiện kỹ năng giao tiếp: Thói quen đọc hàng ngày có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp bằng cách học cách lắng nghe và làm phong phú vốn ngôn ngữ, từ đó tạo ra sự tương tác giao tiếp hiệu quả.

Phát triển trí tuệ cảm xúc: Những triết lý và quan điểm sâu sắc từ sách giúp tăng cường trí tuệ cảm xúc. Sách không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là nguồn khích lệ, giúp cải thiện tư duy và cảm xúc tích cực.

Rèn luyện tư duy: Các thể loại sách đa dạng đưa người đọc vào những tình huống đa dạng, thách thức tư duy và khám phá giải pháp cho những vấn đề trong cuộc sống. Đọc sách thường xuyên là cách hiệu quả để rèn luyện tư duy và nhận thức thông qua những thông điệp sâu sắc từ sách.

3. Lợi ích hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non

Đọc không chỉ là một thói quen, mà còn là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống hiện nay. Việc giáo dục văn hóa đọc cho trẻ từ khi còn nhỏ sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển toàn diện của bé.

Kích thích trí tưởng tượng sáng tạo: Khi đọc sách, trẻ tiếp cận với những câu chuyện, nhân vật và tình huống mới lạ, từ đó kích thích trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ.

Mở rộng vốn từ vựng: Sách là kho tàng của kiến thức và ngôn ngữ đa dạng. Khi đọc sách, trẻ tiếp xúc với từ vựng mới và cách sử dụng ngôn ngữ đa dạng, giúp bé mở rộng vốn từ và cải thiện khả năng giao tiếp.

Tăng khả năng tập trung: Đọc sách đòi hỏi sự tập trung cao độ để hiểu nội dung. Qua đó, khả năng tập trung của trẻ được rèn luyện, giúp trẻ em học tập và làm việc hiệu quả hơn.

Tăng cường kiến thức: Sách là nguồn tri thức vô tận, giúp trẻ hiểu biết rộng hơn về nhiều lĩnh vực như khoa học, lịch sử, và văn hóa.

Phát triển trí tuệ cảm xúc: Đọc sách giúp trẻ thấu hiểu cảm xúc của bản thân và nhân vật, từ đó phát triển trí tuệ cảm xúc và khả năng ứng xử trong cuộc sống.

4. Làm sao để hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non?

Tạo sự hứng khởi khi tiếp cận với sách

Có một mẹo nhỏ từ người Do Thái giúp trẻ tiếp cận sách một cách dễ dàng: họ thường bôi mật ngọt nhẹ nhàng ở đầu quyển sách. Điều này khiến cho trẻ cảm thấy hứng thú và tò mò với sách, và họ sẽ tự nguyện lân la với sách một cách say sưa. Ngoài ra, phụ huynh cũng cần lựa chọn các quyển sách được in trên chất liệu tốt và từ các nhà xuất bản uy tín để đảm bảo chất lượng và an toàn cho trẻ.

Hình thành thói quen đọc sách

Mỗi tối trước khi đi ngủ, cha mẹ nên dành thời gian cùng con đọc 1, 2 trang sách. Sau bữa cơm, họ cũng có thể thảo luận với con về một chủ đề trong sách. Thói quen này, dù chỉ kéo dài 10 - 20 phút mỗi ngày (tương tự như thời gian sử dụng điện thoại, máy tính bảng), sẽ giúp bé phát triển sự hứng thú và thói quen với việc đọc, cũng như giúp bé không nản lòng khi khám phá nội dung sách.

Cha mẹ cũng nên dần tăng thời gian đọc theo độ tuổi của bé, để bé có cơ hội khám phá những nội dung thú vị và sâu sắc từ sách, cũng như tăng khả năng tập trung và hiểu biết của bé.

Bắt đầu với câu chuyện bé thích

Nếu con yêu thích cá voi, cha mẹ nên cố gắng tìm mua những quyển sách mà có sự xuất hiện của cá voi, dù là trong câu chuyện hoặc hình ảnh minh họa. Trẻ em thường ghi nhớ và nhận biết lâu dài những hình ảnh mang lại cảm xúc tích cực. Vì thế, không nên ép buộc bé đọc những chủ đề hữu ích nhưng cảm giác khô khan, vì điều này có thể khiến bé mất đi sự yêu thích với việc đọc sách.

Các chủ đề sách liên quan đến những nhân vật, hình ảnh, và câu chuyện mà trẻ em yêu thích sẽ giữ cho họ luôn quan tâm đến việc đọc. Mỗi khi nói đến sách, bé sẽ nhớ đến cá voi, công chúa trong váy hồng, hoặc siêu nhân,... và không cảm thấy căng thẳng khi tiếp xúc với sách.

Cha mẹ là tấm gương đọc sách cho trẻ

Nếu cha mẹ có thói quen đọc sách, trẻ sẽ nhìn nhận họ như là một mẫu hình và sẽ bắt chước hành động của họ hàng ngày. Trẻ sẽ tự tò mò để hiểu xem cha mẹ đang đọc sách với sự say mê và tập trung như thế nào.

Lúc đó, bạn có thể giải thích cho con biết rằng bạn đang tham gia vào một trò chơi thú vị và hỏi con có muốn tham gia không. Sau đó, bạn có thể cùng con đọc sách và đọc truyện cho con nghe.

Làm kệ sách

Nếu trong gia đình bạn không có kệ sách và sách mới, thì bé sẽ không có cơ hội làm quen với "bạn thân sách" - điều này làm khó khăn trong việc hình thành thói quen đọc sách. Vì vậy, bạn có thể bắt đầu với một kệ sách nhỏ cho bé. Thậm chí, bạn có thể biến kệ sách thành "tài sản" riêng của con, cho phép con tự quyết định và thêm sách mới vào kệ mỗi tuần hoặc mỗi tháng. Có sẵn những cuốn sách yêu thích và luôn sẵn sàng sẽ giúp bé nhớ và đề cao niềm vui đọc sách hàng ngày.

Cho trẻ chọn sách theo sở thích

Sau khi đã dành thời gian chọn sách và đọc cho trẻ nghe, cha mẹ nên để trẻ tự chọn sách theo sở thích của mình. Đừng ép buộc hay ra lệnh, hãy để cho con tự do lựa chọn sách cho bản thân, nhưng nên ở bên cạnh để hỗ trợ nếu con cần hỏi ý kiến hoặc cần sự giúp đỡ. Cha mẹ cần nhận thức rằng việc quan trọng là theo dõi quá trình đọc của con, không phải là ép buộc chúng đọc những cuốn sách mà bạn nghĩ là phù hợp.

5. Cách chọn sách cho trẻ mầm non

Trong giai đoạn này, sự tò mò và mong muốn học hỏi là những yếu tố khiến trẻ thường đặt nhiều câu hỏi như "Tại sao?". Trẻ có thể quan tâm đến các cuốn sách về thời tiết, tự nhiên, động vật hoặc các đồ vật trong nhà. Sách cũng giúp trẻ hiểu biết về nhiều loại cảm xúc như sợ hãi, vui vẻ, buồn bã và lo lắng.

Bạn có thể chọn các cuốn sách thể hiện hành động mà bạn muốn trẻ học theo, như là hòa đồng với anh chị em trong gia đình hoặc biết tự dọn dẹp đồ chơi. Trẻ thích các câu chuyện dễ nhớ, có vần điệu và từ ngữ vui vẻ. Hãy đọc qua cuốn sách trước để đảm bảo rằng chúng có kết thúc rõ ràng và nội dung hướng đến những điều tích cực.

Trẻ nhỏ sẽ học kỹ năng đọc thông qua việc quan sát trong lúc bạn đọc sách cho họ. Họ bắt đầu nhận biết ý nghĩa của các biểu tượng như đèn tín hiệu giao thông, đặc biệt khi bạn chỉ vào các từ đi kèm với hình ảnh để giảng giải cho trẻ. Các cuốn sách với khoảng thời gian đọc từ 5 đến 10 phút và có ít dòng chữ trên mỗi trang sẽ phù hợp với trẻ. Như vậy, trẻ sẽ nhanh chóng bắt đầu tự đọc các từ.

Dưới đây là một số loại sách mà trẻ có thể thích:

• Sách với màu sắc sặc sỡ, hài hước và sinh động.
• Các câu chuyện ngắn, từ 4 đến 10 trang, có ít và dễ hiểu.
• Các dạng sách tương tác, sách lật mở hoặc sách có các chuyển động.
• Sách về các chủ đề như động vật, phương tiện giao thông, âm nhạc, chữ cái, số,...
• Sách về kỹ năng hoặc nhận biết, chăm sóc cơ thể.

Lời kết:

Văn hóa đọc đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng và xây dựng một xã hội học tập, thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Mỗi cá nhân cần nhận thức về sự quan trọng của việc đọc và tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa đọc.

Trên đây là những chia sẻ về văn hóa đọc là gì? Cách hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non mà iSmartKids đã tổng hợp được. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp hiệu quả nhất để giáo dục thói quen đọc sách cho con mình.